„Dostęp osób z niepełnosprawnościami do wymiaru sprawiedliwości”- to tytuł seminarium eksperckiego, które odbyło się 4 września 2017 r. w Warszawie w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.

W spotkaniu wzięli udział m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich- dr Adam Bodnar oraz przedstawiciele Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądownictwa, Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratury Krajowej, a także stowarzyszeń zrzeszających sędziów, profesjonalnych pełnomocników procesowych oraz organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury reprezentował prokurator Mateusz Martyniuk.

Celem spotkania była debata na temat dostępności wymiaru sprawiedliwości dla osób z niepełnosprawnościami, praktyki funkcjonowania sądów i prokuratur w tym obszarze oraz niezbędnych zmian, w szczególności o charakterze legislacyjnym.

Uczestnicy seminarium podkreślali, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości to nie tylko kwestie znoszenia barier architektonicznych, czy udoskonalania stron internetowych, aby były bardziej dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Zmiany powinny zajść także na poziomie regulacji prawnych. Ważny jest także odbiór społeczny, by ludzie – w tym sędziowie i prokuratorzy – dostrzegali, że należy zmierzać w kierunku modelu wspieranego podejmowania decyzji przez osoby z niepełnosprawnościami.

Seminarium zostało zorganizowane w związku z publikacją raportu Rzecznika Praw Obywatelskich pt. "Dostęp osób z niepełnosprawnościami do wymiaru sprawiedliwości. Analiza i zalecenia". Raport stanowi podsumowanie badań w zakresie dostępności infrastruktury organów wymiaru sprawiedliwości, a także rozmów przeprowadzonych wśród sędziów i prokuratorów oraz osób z niepełnosprawnościami, które miały kontakty z wymiarem sprawiedliwości.

Warto podkreślić, że Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury w programach szkolenia sędziów i prokuratorów  uwzględnia kwestie dostępu osób niepełnosprawnych do wymiaru sprawiedliwości. Aktualnie w ramach szkolenia dla sędziów nowo mianowanych pionu karnego Krajowa Szkoła prowadzi cykl szkoleń na temat taktyki i techniki przesłuchania oskarżonego i świadka, w ramach którego odrębne miejsce poświęcone jest  ochronie praw osób z niepełnosprawnością. W ramach tych szkoleń Krajowa Szkoła planuje przeszkolić 150 sędziów orzekających w pionie karnym.

Z kolei w 2018 roku, Krajowa Szkoła planuje przeprowadzić szkolenie dla sędziów i prokuratorów  pt. „Taktyka i technika przesłuchania stron i świadków w postępowaniu karnym”,   gdzie jednym z zagadnień szczegółowych będą zasady przesłuchiwania określonych kategorii świadków, m.in. osób dotkniętych niepełnosprawnością. Planowane jest również szkolenie dla urzędników sądów - pracowników biur obsługi interesanta (BOI), gdzie jednym z zagadnień szczegółowych będzie obsługa klienta dotkniętego niepełnosprawnością.

Mateusz Martyniuk

Rzecznik Prasowy

Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury